Διδάσκων: Αλέξανδρος Φλάμος
Κωδικός Μαθήματος: ΤΕΝΕΡ01
Εξάμηνο: 7ο επ. (Χειμερινό)
Απαιτούμενα: –
Γλώσσα Διδασκαλίας: Ελληνικά
Αριθμός Ευρωπαϊκών Πιστωτικών Μονάδων (ECTS): 5,5
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Για την ολοκληρωμένη μελέτη των ενεργειακών συστημάτων απαιτείται η γνώση των επιδράσεων τους στο περιβάλλον και ειδικότερα στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, για την αντιμετώπιση της οποίας λαμβάνονται διαρκώς νέες δεσμευτικές αποφάσεις με άμεση επίπτωση στην δομή και την ανάπτυξη τους. Οι δεσμεύσεις αυτές έχουν σημαντική επίπτωση στη βιομηχανία. Υπό αυτές τις συνθήκες, η βιομηχανία για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της θα πρέπει να ανταποκριθεί με τις κατάλληλες επιλογές τεχνολογίας, διαχείρισης ενεργειακών πόρων και χρήσης των καταλλήλων εργαλείων ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής. Σε αυτό το πλαίσιο, το συγκεκριμένο μάθημα αναλύει τις βασικές τυπολογίες εργαλείων πολιτικής (επιδοτήσεις τιμολογίων, εφαρμογή προτύπων, πιστοποιητικά, εμπορία εκπομπών κ.α) και εξετάζει τις αλληλεπιδράσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή τους.
Οι στόχοι του μαθήματος αφορούν στην ανάπτυξη του κατάλληλου γνωστικού υποβάθρου σε θέματα σχεδιασμού και εφαρμογής βασικών εργαλείων ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής, το οποίο θα επιτρέπει στους αποφοίτους να:
- Αντιλαμβάνονται την εξέλιξη του ευρύτερου πλαισίου ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο
- Κατανοούν τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά και την λειτουργία βασικών εργαλείων ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής
- Αξιολογούν τα διαθέσιμα εργαλεία πολιτικής όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τις δυνατότητες αξιοποίησής τους από επιχειρήσεις & οργανισμούς
ΣΤΟΧΟΙ & ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Κατά τη διάρκεια του μαθήματος παρουσιάζονται οι ακόλουθες ενότητες:
- Εισαγωγή στην ενεργειακή και κλιματική πολιτική
- Εργαλεία πολιτικής
- Κανονισμοί
- Χρηματοοικονομικά εργαλεία πολιτικής και επιδοτήσεις
- Χρηματοοικονομικά εργαλεία πολιτικής και φόροι
- Πολιτικές αγοράς και σύστημα αδειών εμπορίας αερίων του θερμοκηπίου
- Πολιτικές αγοράς και πιστοποιητικά
- Εθελοντικές συνεργασίες
- Σύγκριση πολιτικών και αλληλεπιδράσεις
Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων παρουσιάζονται πολλές μελέτες περίπτωσης από τη βιβλιογραφία:
- Subhes C, Bhattacharyya, Energy Economics: Concepts, Issues, Markets and Governance, Springer, 2010.
- Nick Hanley, Jason F. Shogren, Benedikt White, Environmental Economics in Theory and Practice, Oxford University Press, 2007.
- Mohan Munasinghe, Peter Meier, Energy Policy Analysis and Modelling, Cambridge University Press, 2008.
- Dieter Helm, Environmental Policy: Objectives, Instruments and Implementation, Oxford University Press, 2000.
- Simon Dresner, Environmental Policy (Routledge Introductions to Environment), Earth scan 2nd edition, 2008.
Επίσης, οι φοιτητές/τριες συμμετέχουν σε ομαδικές εργασίες που περιλαμβάνουν γραπτή εργασία και προσομοίωσης διαβούλευσης.
Επιπλέον, στο eclass αναρτώνται σε ηλεκτρονική μορφή άρθρα, οπτικοακουστικό υλικό διαλέξεων, διαδικτυακές διευθύνσεις για χρήσιμες πληροφορίες και μελέτες περίπτωσης για εξάσκηση.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
- Energies Journal
- International Journal of Sustainable Energy
- Economics, Planning and Policy
- Mitigation and Adaptation of Strategies for Global Change
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ / ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ
- 50% από τις γραπτές εξετάσεις
- 40% από την εργασία
- 10% από την ενεργή συμμετοχή στο μάθημα
Ο τελικός βαθμός του μαθήματος διαμορφώνεται ως εξής:
- Κατά 50% από τον βαθμό της γραπτής εξέτασης, δίωρης διάρκειας, στην εξεταστική περίοδο του χειμερινού εξαμήνου και, σε περίπτωση αποτυχίας, στην επαναληπτική εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου.
- Κατά 40% από την εργασία (συμμετοχή στην εργασία και στην προσομοίωσης δημόσιας διαβούλευσης)
- Κατά 10% από την ενεργή συμμετοχή των φοιτητών/τριών στο μάθημα
Η γραπτή εξέταση περιλαμβάνει ερωτήσεις σύντομης απάντησης και ανάπτυξης δοκιμίου. Διεξάγεται με κλειστά βιβλία.
Οι φοιτητές/τριες με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην γραφή και στην ανάγνωση (όπως αυτές πιστοποιούνται και χαρακτηρίζονται από αρμόδιο φορέα) εξετάζονται βάσει της προβλεπόμενης από το Τμήμα διαδικασίας.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ & ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Διδασκαλία: Διαλέξεις με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα, υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας eclass
Επικοινωνία με τους φοιτητές: email, πλατφόρμα eclass
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΛΑΝΟ
Το μάθημα καλύπτει τις ακόλουθες ενότητες:
| Εβδομάδα | Περιεχόμενα Μαθήματος |
|---|---|
| 1η | Εισαγωγή & ανάπτυξη πλαισίου: Ο τριπλός στόχος της ευρωπαϊκής ενεργειακής & κλιματικής πολιτικής -Τύποι εργαλείων ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής και περιγραφή της λειτουργίας των βασικών τους μηχανισμών (από την θεωρία στην πράξη) -Βασικά στοιχεία της ενεργειακής &κλιματικής πολιτικής (μελέτη περίπτωσης: Ελλάδα) |
| 2η | Εργαλεία πολιτικής: Ανάλυση των όρων «Πολιτική, Εργαλείο Πολιτικής» – Τύποι ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής (κατηγοριοποίηση) -Κύρια παραδείγματα πολιτικών και χρήση τους -Εφαρμογή στην Ευρώπη ανά κατηγορία (γιατί ορισμένες πολιτικές είναι πιο συνηθισμένες) -Αρχές αξιολόγησης πολιτικών – Αποτελεσματικότητα των πολιτικών (Πως ορίζεται)Αποτελεσματικότητα κόστους ωφελειών των πολιτικών (Πως ορίζεται και πως υπολογίζεται: για την επιχείρηση, τον καταναλωτή, το κράτος) |
| 3η | Κανονισμοί (regulations): Κανονισμοί σε διάφορους ενεργειακούς τομείς -Ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων -Εμπλεκόμενα μέρη -Αποτελεσματικότητα της πολιτικής -Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις -Άσκηση στον κτιριακό τομέα, εξοικονόμηση και τελικό αποτέλεσμα όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου |
| 4η | Κανονισμοί (regulations): Κανονισμοί σε διάφορους ενεργειακούς τομείς -Ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων -Εμπλεκόμενα μέρη -Αποτελεσματικότητα της πολιτικής – Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις -Άσκηση στον κτιριακό τομέα, εξοικονόμηση και τελικό αποτέλεσμα όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου |
| 5η | Χρηματοοικονομικά εργαλεία πολιτικής & Επιδοτήσεις: Επιδοτήσεις για ενεργειακή εξοικονόμηση-Επιδοτήσεις (σταθερά τιμολόγια) για ανανεώσιμες ενέργειες – Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις -Μελέτη περιπτώσεων |
| 6η | Χρηματοοικονομικά εργαλεία πολιτικής & Φόροι: Ενεργειακοί και περιβαλλοντικοί φόροι -Παραδείγματα φόρων και διαφορές ανά κράτος μέλος -Φόρος άνθρακα -Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις -Μελέτη περίπτωσης |
| 7η | Χρηματοοικονομικά εργαλεία πολιτικής& Φόροι: Ενεργειακοί και περιβαλλοντικοί φόροι – Παραδείγματα φόρων και διαφορές ανά κράτος μέλος -Φόρος άνθρακα -Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις -Μελέτη περίπτωσης |
| 8η | Πολιτικές αγοράς & Σύστημα αδειών εμπορίας αερίων του θερμοκηπίου: Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών -Εμπλεκόμενοι τομείς – Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΚΔΕ) -Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις – Μελέτη περίπτωσης |
| 9η | Πολιτικές αγοράς & πιστοποιητικά: Λευκά πιστοποιητικά για ενεργειακή εξοικονόμηση -Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις – Μελέτη περίπτωσης |
| 10η | Πολιτικές αγοράς & πιστοποιητικά: Πράσινα πιστοποιητικά – Εφαρμογές στην Ευρωπαϊκή Ένωση -Θετικές/Αρνητικές επιπτώσεις – Μελέτη περίπτωσης |
| 11η | Εθελοντικές συνεργασίες: Μορφές συμφωνιών -Εθελοντικές συμφωνίες για ενεργειακή εξοικονόμηση – Παραδείγματα συμφωνιών και ανάλυση επιπτώσεων – Μελέτη περίπτωσης |
| 12η | Σύγκριση πολιτικών και αλληλεπιδράσεις: Σύγκριση πολιτικών και ανάλυση επιπτώσεων -Αλληλεπιδρούσες πολιτικές – Αξιοποίηση από επιχειρήσεις και οργανισμούς – Μελέτη περίπτωσης |
| 13η | Σύγκριση πολιτικών και αλληλεπιδράσεις: Σύγκριση πολιτικών και ανάλυση επιπτώσεων – Αλληλεπιδρούσες πολιτικές – Αξιοποίηση από επιχειρήσεις και οργανισμούς – Μελέτη περίπτωσης |
